Interview Psychologie Magazine

Voor Psychologie Magazine interviewde Resi Lankester me over mijn gesprekken met Liesbeth (55), mijn cliënte die er van overtuigd was dat ze niet goed genoeg is.

Ik zie een stoere, blonde vrouw binnenkomen. Aan de telefoon heeft Liesbeth haar probleem al kort beschreven: ze voelt zich vaak onzeker en kampt al jaren met een negatief zelfbeeld. Op aanraden van haar zus wil ze fotografie-coaching proberen. Dat betekent dat ik haar eerst ga fotograferen, precies zoals ik haar zie. Liesbeth is gelukkig niet gespannen voor de foto’s, ze ziet het als een leuk uitje. Na afloop vult ze een vragenlijst in waardoor we later kunnen meten of haar zelfbeeld door de coaching is veranderd; de Rosenberg Self-Esteem Scale (SES). Als Liesbeth weg is, zie ik bij de stelling ‘Ik vind mezelf evenveel waard als anderen’ staan: ‘Helemaal mee oneens’.

Negatieve stem Liesbeth reageert verbaasd als ik de volgende sessie de foto’s laat zien. ‘Ik herken mezelf bijna niet, wat zijn ze mooi geworden!’ Het feit dat ze zichzelf niet herkent in het beeld van een mooie vrouw, klopt wel bij haar negatieve kijk. Maar om ‘mooi’ en niet-mooi’ gaat het nu niet. We bespreken welke positieve eigenschappen ze ziet. Na lang aarzelen kiest ze een foto waarop ze in haar blik iets van kracht en zelfvertrouwen ziet. Deze foto hangen we op. Hier gaan we naartoe werken. Liesbeth vertelt dat haar negatieve zelfbeeld waarschijnlijk is ontstaan in haar jeugd. Ze komt uit een groot gezin waarin vooral haar vader haar constant het gevoel gaf dat ze te veel was. ‘Jij wordt sowieso nooit wat’, zei hij regelmatig. Ook dat haar man haar een paar jaar geleden verliet, heeft bijgedragen aan haar overtuiging dat ze weinig waard is. Ik geef Liesbeth als huiswerk mee vrienden te laten reageren op haar foto’s. Toekomstgericht "Ze waren heel enthousiast’ zegt ze somber als ik haar weer zie. ‘Ja sorry hoor’, vervolgt ze, ‘maar ik word er zo moedeloos van dat ik het totaal niet geloof als mensen iets aardigs zeggen.’ Ik leg uit dat het tijd kost om het ook echt te voelen. We oefenen met het toevoegen van kleine stukjes positiviteit als tegenhanger van haar innerlijke negatieve stem. Hierbij stopt ze oude overtuigingen dus niet weg, maar zet er concurrerende, positieve uitspraken tegenover. Een daarvan is de reactie van haar zus bij het zien van een foto waarop Liesbeth met een krachtige blik omhoog kijkt. ‘Toekomstgericht’ noemde ze die blik. Liesbeth knikt aarzelend als ze het woord op zich laat inwerken. ‘Ja, dat is wel een mooi compliment. Het past bij waar ik nu mee bezig ben: ik wil groeien en met vertrouwen openstaan voor wat er op mijn pad komt.’

Positieve bagage De keer erna beschrijft Liesbeth op mijn verzoek hoe leuk haar weekendje weg met haar dochter is geweest. Dan vraag ik haar: welke mooie eigenschappen van jou droegen bij aan het succes van deze trip? Langzaam maar zeker rolt er een lijstje uit van kwaliteiten die we naast ‘toekomstgericht’ bij haar favoriete foto schrijven: ‘zorgzaam’, ‘geduldig’, ‘oplossingsgericht’, ‘vrolijk’. Wat ongelovig kijkt ze naar het lijstje. ‘Dat zijn best veel goeie dingen’, zegt ze met een glimlach. Deze vraag komt vanaf nu steeds terug als we verder praten over situaties in haar leven. Zo blijken haar zorgzame kant en geduld enorm gewaardeerd te worden op haar werk, terwijl Liesbeth ervan uitging dat daar niks bijzonders aan was. Vol vertrouwen Na acht sessie heb ik er alle vertrouwen in dat ze genoeg positieve bagage heeft verzameld. Ik toets dat door in de huid te kruipen van haar vader. Als ze vertelt dat ze op salsa-les wil, roep ik ‘Jij? Dat wordt toch nooit wat!’ Liesbeth kijkt ze me fel aan en zegt: ‘Echt wel!’ En dan beseft ze dat ze nu doet wat ze zo graag wil: krachtig en vol vertrouwen staan voor wie ze is. Als ik na de afronding van ons traject naar de opnieuw ingevulde vragenlijst kijk, zie ik bij de stelling ‘Ik vind mezelf evenveel waard als anderen’ iets anders staan. Er staat ‘Eens’. En wie weet, vult Liesbeth hier op een dag ‘Helemaal eens’ in.

Stevige tegenhanger ‘Een negatief zelfbeeld kan enorm ondermijnend zijn’ weet coach Dorien van der Meer. ‘Je voelt je zo niks waard dat je geen nieuwe stappen zet. Van der Meer tipt om elke avond een fijne gebeurtenis van die dag voor de geest te halen. ‘Dat kan iets heel kleins zijn, van leuk oogcontact op straat, een praatje met de caissière of een succesje op je werk. Wat in jou maakte dat moment tot iets moois? Je openheid, je glimlach, je zorgzaamheid? Schrijf dat telkens op. Als je dan na een maand naar de lijst van positieve kwaliteiten kijkt, zal je zien dat je een stevige tegenhanger hebt gecreëerd voor die innerlijke stem die zegt dat je niet goed genoeg bent. En misschien herken je dan ook dat je mooie eigenschappen op vele fronten in je leven bijdragen.’

*Liesbeth heet in werkelijkheid anders.