Zie je wel
Hoe kan het toch dat mensen die van alles in huis hebben - mensen die zo makkelijk door het leven lijken te stappen - zich toch dom, lelijk, de mindere of een mislukkeling voelen? Onzekerheden camoufleren Wat we zien is natuurlijk alleen de buitenkant en daar zie je het negatieve zelfbeeld meestal niet aan af. Mensen hebben allerlei trucs om hun onzekerheden te camoufleren. Iemand kan prachtig zijn, prima functioneren en toch niet blij zijn met zichzelf. Mijn mooie Russische cliënte had in no time perfect Nederlands geleerd, een goede baan én haar weg in Amsterdam gevonden. Maar ze was zo druk bezig met zichzelf te vergelijken met haar Nederlandse vriendinnen dat ze altijd het gevoel had dat ze niet goed genoeg was. Mislukkeling Als je ouders om wat voor reden dan ook weinig of geen aandacht hadden voor jouw wensen, behoeften en grenzen – of als je als kind veel bent gepest of buitengesloten - kan het gevoel er in geslopen zijn dat je niet belangrijk bent, dat je er niet toe doet. Helaas is het zo dat we actief op zoek gaan naar informatie die bevestigt wat we al dachten. Dus als je niet zo’n hoge pet van jezelf op hebt, zie je vooral het negatieve: zie je wel, ik ben een mislukking, ik hoor er niet bij. Er hoeft maar iets fout te gaan en je laat geen spaan van jezelf heel. Positieve informatie wordt niet gezien, dringt niet door, maakt geen indruk of wordt zelfs gewantrouwd. Complimenten komen nooit aan maar worden als iets ongeloofwaardigs gezien. Wat niet klopt wordt terzijde geschoven of wordt passend gemaakt. Complimentje Mijn cliënte kreeg vorige week een complimentje van haar baas. Ze vertelde me: ’Het eerste wat ik voelde was wantrouwen, hij wil zeker iets van me gedaan krijgen. Ik geloof die ander soms gewoon niet en kan de waardering die ik krijg niet goed ontvangen.’ Cliënte G. krijgt regelmatig bloemen van haar leerlingen, tot haar grote verbazing. Dat ze van onschatbare waarde is voor haar leerlingen - die ze na de les door moeilijke momenten heeft heen gepraat - ziet ze zelf niet eens. Ze doet immers ‘gewoon haar werk’. Goed en minder goed Mensen met een negatief zelfbeeld kunnen vaak enorm inzoomen op dat ene ding dat niet goed gaat. Ze kijken dan niet meer naar zichzelf als een steeds veranderende optelsom van dingen die goed en minder goed gaan, maar maken één ding heel groot. Zo had ik een cliënt die zeker wist dat ze niet goed was in persoonlijk contact. Ze had ooit te horen gekregen dat ze autistische trekken had en kon alleen nog maar op die manier naar zichzelf kijken. Een andere cliënt uit mijn praktijk vond zichzelf lelijk en wist zeker dat het daardoor niet lukte met banen en relaties. Weer een ander vond dat ze alles perfect moest doen op haar werk omdat ze anders door de mand zou vallen. Zie je wel Een negatieve gebeurtenis kan hij of zij zich jaren later nog haarscherp herinneren en een positieve gebeurtenis vaak op het eind van de dag al niet meer. Zo komt iemand met een negatief zelfbeeld altijd weer uit op een negatieve conclusie over zichzelf. Door de negatieve bril waardoor hij of zij kijkt, kan elke nieuwe ervaring het begin zijn van een stroom aan negatieve gedachten, herinneringen, gevoelens van verdriet, somberheid, schaamte of zelfverwijt. Een simpel appje van een vriendin waarin ze haar afspraak afzegt, kan al het gevoel oproepen: zie je wel, ik ben (weer) niet belangrijk. Negatieve blik Hoe komen we los van zo'n negatieve blik op onszelf, onze eigenschappen of gedragingen? Het helpt in elk geval niet als iemand ze rechtstreeks weerlegt, weten we uit onderzoek. Ik kan, zittend tegenover mijn cliënt, zeggen dat ik juist een prachtige vrouw zie, of dat iemand juist uitstekend contact maakt, maar dat komt niet aan als je zo vast zit in een overtuiging. Wat wel werkt, is het onderzoeken van al die andere eigenschappen en vaardigheden die ze ook bezit. Een goed gevoel Hoe meer oog je hebt voor wat wel goed gaat, des te beter je je voelt. En hoe beter je stemming, hoe meer moed om nieuwe dingen te ondernemen. Dit zorgt ervoor dat je actiever wordt en meer dingen aanpakt waar je met een goed gevoel op terug kunt kijken. Waardoor je je (nog) beter voelt. Een positieve vicieuze cirkel dus (Manja de Neef – Negatief Zelfbeeld). Tips voor een eerlijker zelfbeeld:
Sta stil bij de dingen die goed gaan: vergroot ze en vier ze.
Geniet van complimenten, wimpel ze niet weg maar luister echt en laat ze tot je doordringen.
Negeer dat negatieve stemmetje in je hoofd dat alles wat je doet onderuit probeert te halen.
Praat op een positieve manier over jezelf.
