Kritiek
Hoeft iemand zijn wenkbrauwen maar te fronsen of je voelt je afgekeurd?
Blijf je dagen kauwen en herkauwen op een kritische opmerking? Schiet je direct in de verdediging bij kritiek?
Terwijl een kritische opmerking vaak over één aspect van jouw gedrag gaat, heb jij dan misschien al de conclusie getrokken dat het over jouw hele persoon gaat. Je voelt je afgewezen. Je bent niet goed genoeg.
Niemand vindt het leuk om kritiek te krijgen maar als je weet wie je bent en wat je waard bent, dan hebben kritische woorden veel minder effect op je.
Dan kun je de kritiek, mits terecht, ook gebruiken om er beter van te worden en geeft het je kansen om te leren en te groeien. Dus dan wordt het opbouwende- in plaats van afbrekende kritiek.
Bedenk goed dat ook jij fouten maken mag. De wereld vergaat niet.
In omgaan met kritiek speelt het zelfvertrouwen een grote rol. Als je je eigenwaarde ontleent aan je prestaties is het niet zo verwonderlijk dat je een aanval op je prestaties ziet als een aanval op jou als persoon.
Hoe gebruik je kritiek om er beter van te worden?
Schiet niet meteen in de verdediging. Probeer de emotionele lading los te laten en kalm te luisteren naar wat de ander zegt.
Is het wel kritiek?Als je twijfelt aan jezelf ben je sneller geneigd iets als kritiek op te vatten. Stel jezelf de vraag: “Is het wel echt kritiek?” Soms zit de ander iets dwars en verpakt hij dit ongelukkig. Als het antwoord ‘nee’ is, laat de opmerking dan van je afglijden. En als je twijfelt vraag dan om duidelijkheid: ‘Het klinkt als kritiek. Bedoel je het ook zo?’
Ben ik het er mee eens?Kritiek is niets meer dan de mening van de ander. Door jezelf deze vraag te stellen kun je je eigen mening rustig toetsen aan die van de ander. Als het antwoord ‘nee’ is, kan de opmerking in de afvalbak. Bij een ‘ja’ kun je verder naar de volgende vraag.
Wil ik dit veranderen?Niet alle zaken waar je ontevreden over bent, hoef je per se te veranderen. Iedereen heeft eigenaardigheden, zwakheden en beperkingen. Niemand is perfect. Ook jij niet. Gaat het over een negatief punt dat je niet wilt veranderen: in de afvalbak ermee. Als je dit punt wel wilt veranderen stel je jezelf de laatste vraag:
Wanneer en hoe wil ik dit veranderen? Omdat veranderen onder druk van de kritiek van een ander niet zo goed uitpakt, kun je soms het best nog even wachten. Bepaal over hoeveel weken of maanden je wilt beginnen aan de gedragsverandering en noteer dit in je agenda.
Het stelselmatig doorlopen van bovenstaande stappen zorgt ervoor dat je geleidelijk steeds minder uit je evenwicht gebracht wordt door ‘kritische’ opmerkingen van de ander (uit Manja de Neef, Negatief Zelfbeeld).
Toen ik mijn cliënte Liesbeth voorstelde om het huiswerk de volgende keer op een andere manier te doen, schoot ze direct in de ‘ik heb het fout gedaan modus’. “ Ja, maar…..”. Toen ze rustig luisterde en ze zichzelf de vraag stelde: ‘Is het wel kritiek?’ zag ze in dat het geen kritiek was maar slechts een tip om verder te komen.
Linda kwam compleet van slag op de praktijk. Haar collega had pittige kritiek op haar kledingstijl geuit, het maalde al dagen door haar hoofd. Het antwoord op de vraag ‘Is het wel kritiek?’ was een duidelijk ‘ja’. De vraag ‘Ben ik het er mee eens?’ werd met een stellig ‘nee’ beantwoord. Haar kleding is misschien wat uitgesprokener maar past bij haar. Daarmee kon de kritische opmerking eindelijk de afvalbak in.
